Deponijski gas nastaje kao sporedni proizvod procesa razgradnje otpada organskog porekla na deponijama. Prosečan sastav deponijskog gasa je oko 50% metana (koji je osnovni sastojak prirodnog gasa), 50% ugljen-dioksida (CO2) i u manjim količinama nemetanska organska jedinjenja. Metan je moćan gas sa efektom staklene bašte koji je 28 do 36 puta snažniji od CO2 u pogledu zadržavanja toplote u periodu od 100 godina.
Iskorišćenje deponijskog gasa je proces koji obuhvata sakupljanje i tretman metana ili nekog drugog gasa koji nastaje kao proizvod razlaganja otpada radi proizvodnje električne ili toplotne energije, goriva i raznih hemijskih jedinjenja. Deponijski gas zauzima treće mesto, posle fosilnih goriva i poljoprivrede, kada je reč o metanu koji nastaje kao proizvod aktivnosti čoveka. U poređenju sa ugljen-dioksidom na period od 100 godina, metan je 25 puta snažniji kao gas koji izaziva efekat staklene bašte. Veoma je važno ne samo kontrolisati njegovu emisiju, već, tamo gde uslovi dozvoljavaju, koristiti ga za proizvodnju energije, i time smanjiti njegov uticaj na klimatske promene.
Umesto odlaska u atmosferu, deponijski gas biće zarobljen, konvertovan, i iskorišćen za proizvodnju energije iz obnovljivog izvora. Iskorišćenjem deponijskog gasa takođe se smanjuju neprijatni mirisi i druge opasnosti povezane sa emisijama deponijskih gasova, i sprečava se odlazak metana u vazduh i njegov doprinos lokalnom smogu i globalnim klimatskim promenama.
Postrojenje za energetsko iskorišćenje deponijskog gasa u okviru projekta JPP u oblasti upravljanja otpadom u Beogradu sastoji se od 2 kogenerativne jedinice, pri čemu svaka proizvodi 1,6 MW električne i ukupno 2,9 MWth toplotne energije od deponijskog gasa koji se izvuče sa odgovarajućih deponija na lokaciji (npr. stare deponije i nove deponije za neprerađeni preostali komunalni otpad).
Glavni elementi sistema za sakupljanje su:
- Nova deponija: bunari – biotrnovi su povezani sa platformom za pretvaranje deponijskog gasa u energiju preko primarne, sekundarne i tercijarne mreže. Primarna mreža je postavljena po obodu deponije. Sekundarna i tercijarna mreža su međusobno povezane u obliku „riblje kosti“ radi odvođenja kondenzata;
- Hvatači kondenzata koji se nalazi na najnižoj tački primarne mreže u cilju sprečavanja začepljenja cevovoda;
- Stara deponija: na delu deponije, biotrnovi, sekundarna i tercijarna mreža biće postavljeni ispod rekultivacionog sloja;
Mreža deponijskog gasa biće postavljena na površini postojeće deponije. Pošto je deponijski gas zasićen vodom, u cevima dolazi do stvaranja kondenzata. Ova mreža će biti postavljena nisko pri tlu sa određenim nagibom u cilju odvođenja kondenzata pomoću hvatača (zamki) kondenzata koji su postavljeni na niskim nivoima mreže.
Mreža za sakupljanje deponijskog gasa se sastoji od:
- Bunara – biotrnova za sakupljanje deponijskog gasa (10% do 15% njih takođe će sakupljati procedne vode);
- Pumpi za prepumpavanje procednih voda iz bitrnova;
- Razvodnog cevovoda;
- Hvatača kondenzata na mreži deponijskog gasa.
U ovom postrojenju proizvodiće se električna i toplotna energija, a takođe će doprineti smanjenju nekontrolisane emisije sa deponije.